Réttlát reiði

Síðastliðinn miðvikudag skrifaði Óli Björn Kárason pistil í Morgunblaðið um ógn hinna “réttlátu” sem fjallaði um nýja tegund stjórnmála þar sem ógn er notuð til þess að knýja fram þjóðfélagsbreytingar. Ég tek undir það sjónarmið sem Óli Björn fjallar um, slík stjórnmál eru vissuleg til og eru varhugaverð. Þar með sé ekki öll sagan sögð því Óli Björn vill greinilega ekki kannast við réttlátu reiðina sem liggur þar að baki.

Það er skiljanlegt að fólk bregðist að lokum við með reiði þegar búið er að valta yfir það aftur og aftur. Þegar vanda þeirra er mætt með skilningsleysi og hroka hverfur þolinmæðin og málefnalega umræðan. Þegar valdi er ítrekað beitt í þágu fárra en ekki allra verður ósanngirnin augljósari og alvarlegri. Það er skiljanlegt að sumir leiti í reiðina því þau sjá ekki málefnalega umræðu skila neinum árangri. Því þegar valdhafar sjá almenna reiði, þá hljóti þau að skilja alvarleika málsins.

Vandamálið ágerist hins vegar þegar reiðinni er svarað með hroka. Þegar eðlilegar kröfur um að valdhafar sýni niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslu tilhlýðilega virðingu eru hunsaðar ofbýður mörgum. Þegar ráðherra felur skýrslu um skattaundanskot ofbýður mörgum. Þegar ráðherra skipar flokksgæðinga í stöður ofbýður mörgum. Þegar láglaunafólki er ítrekað ýtt til hliðar svo aðrir geti grætt ofbýður mörgum. Þegar sjálftaka kjörinna fulltrúa er opinberuð ofbýður mörgum. Þegar börnum er ítrekað hafnað ofbýður mörgum. Það er hægt að týna til margt og þó sumt ofbjóði fáum á meðan annað ofbýður mörgum þá safnast þegar saman kemur.

Í andrúmslofti réttlátrar reiði í garð stjórnvalda er svo tækifæri fyrir lýðskrumara að nýta sér pólitíska reiðibylgju og úr geta orðið þau stjórnmál óttans sem Óli Björn varar við. Þar þarf að varast eftirlíkingar því að utanfrá getur verið erfitt að greina á milli þeirra sem vilja bara komast til valda og þeirra sem vilja raunverulega gera góðar og nauðsynlegar breytingar. Ég hef nokkrum sinnum orðið reiður á undanförnum árum en hef reynt að verða ekki reiðinni að bráð. Þrátt fyrir það legg ég mig fram við að setja fram vel ígrundaða gagnrýni. Auðvitað tekst það ekki alltaf, ég er ekki fullkominn frekar en nokkur annar.

Óli Björn óttast að vakna einn daginn í hlekkjum “réttlátrar ógnunar”. Ég held hins vegar að hann ætti að líta í spegil og reyna að skilja að það er einmitt hans meðvirka sérhagsmunapólitík sem heldur fjölmörgum í slíkum hlekkjum nú þegar. Í hlekkjum sinnuleysis, hlekkjum ósvífni og hlekkjum valdahrokans sem ber ekki ábyrgð á eigin mistökum heldur verður enn hrokafyllri og ósvífnari. Í þannig hlekkjum er reiðin réttlætanleg og valdhafar ættu að sýna þeirri reiði virðingu og skilning því annars getur reiðin vissulega þróast út í ógn.

Upprunaleg birtingGitHub

Kommentakerfi Pírata

Og ólögum eyða

Þegar öryggi okkar er ógnað hugsum við gjarnan um eigin hag en ekki annarra. Það er eingöngu...

On­lyFans, klám og ó­skyn­sam­legar refsingar

Umræðan um klám er mikilvæg og henni er hvergi nærri lokið. Það eru margir vinklar á henni...

Píratar í 10 ár og meira

Píratahreyfingin er 16 ára gömul á heimsvísu en 10 ára gömul á Íslandi. Árið 2013 tóku Píratar...

Borgarbúar skulu fá fyrsta flokks hjólastíga

Of oft þarf ég að grípa inn í tilvik þar sem mér finnst vanta upp á grænan...

Þegar kerfið segir nei

Þegar sambandsslit ganga vel eru þau samt erfið. Þegar þau ganga illa og annar aðilinn fæst jafnvel...

Áratugur í Íslenskum stjórnmálum

Það er sagt að vika sé langur tími í pólitík, svo það hlýtur að teljast ágætt að...

A Decade in Icelandic Politics

There is a saying that a week is a long time in politics, so the fact that...

Manneskjan í jakkafötunum

Áður en ég byrjaði í stjórnmálum sá ég þingmenn alltaf fyrir mér sem fólk í jakkafötum og...

Destroyed by Unjust Law

We tend to think of our own interests rather than others when our safety is threatened, but...

Og ólögum eyða

Þegar öryggi okkar er ógnað hugsum við gjarnan um eigin hag en ekki annarra. Það er eingöngu...

Börn í kerfinu þola enga bið

Samfélagið hefur nú heyrt hræðilegar og átakanlegar sögur af reynslu kvenna sem hlutu úrræði á Laugalandi í...

Suðvesturkjördæmi tapar þingmanni

Okkur mun ekki skorta áskoranir á nýju ári. Farsóttir, náttúruhamfarir og sveitarstjórnarkosningar auk þess sem Alþingi hefur...

Meina þingmenn það sem þeir sögðu?

Ríki heims stefna á að vinna langtum meira jarðefnaeldsneyti en óhætt er, ætli þau að ná markmiðum...

Lýðræði er miklu meira en bara kosningar

Slagorð Pírata fyrir alþingiskosningarnar er „Lýðræði - ekkert kjaftæði“ og ekki að ástæðulausu.  Píratar voru stofnaðir til þess...

Skattarnir sem þú sérð ekki

Við Píratar erum stundum gagnrýnd fyrir það að tala mikið um aðgerðir gegn spillingu. Það sé óþarfi...

Ert þú með lægri laun en þing­maður?

Píratar telja að skattkerfið eigi að vera tvennt: Stigvaxandi (á ensku: progressive) og grænt. Það þýðir annars vegar að...