Frelsi til að leigja

Húsnæðisvandinn verður ekki leystur með því einu að byggja fleiri eða ódýrari hús. Ekki á meðan litið er svo á að sjálfsagt markmið allra sé að fjárfesta í eigin húsnæði. 

Húsnæðismál hafa verið áberandi í umræðunni á Íslandi um langt skeið. Miklu púðri hefur verið eytt í að ræða hversu erfitt sé fyrir fólk að eignast sína fyrstu íbúð. Sem er hverju orði sannara, enda húsnæðisverð hátt, lán óhagstæð og eignarmyndun einstaklega hægfara. Flestar aðgerðir stjórnvalda til að stemma stigu við vandanum hafa hins vegar miðast við að hvetja fólk að taka bankalán.  

Mun eðlilegra væri að viðurkenna að sama búsetuform hentar ekki öllum og leita leiða til að ná fram meiri fjölbreytni á húsnæðismarkaði. Það er ekki eðlilegt ástand að reiknað sé með því að allir stefni að því að eignast sitt eigið húsnæði og að ekki sé í boði langtímaleiga sem valkostur fyrir fólk úr öllum kimum þjóðfélagsins. 

Staðan er hins vegar sú að á meðan litið er á húsnæðiskaup sem helsta markmið allra í lífinu verður leigumarkaðurinn að afgangsstærð. Oft virðist litið svo á að leigjendur séu annað hvort fólk sem hefur orðið undir í lífinu og ekki getað safnað fyrir fyrstu afborgun, eða fólk sem er að safna fyrir fyrstu afborgun. Orðið sjálft, leigumarkaður, segir líka mikið. Hagnaður leigusala, framboð og eftirspurn, ræður ferðinni. Langtímaleiga þekkist varla hér á landi. 

Í löndunum í kringum okkur má hins vegar víða finna leigufélög sem rekin eru, án hagnaðarsjónarmiða, af almenningi og / eða hinu opinbera. Þar getur fólk leigt út ævina ef því er að skipta og er öruggt svo lengi sem það stendur við sínar skuldbindingar. Samhliða þeim þrífast bæði búseturéttarfélög sem og leigumarkaður í líkingu við það sem við þekkjum hér. Eitt útilokar ekki annað, fjölbreytni er lykilatriði. 

Til að leysa vandann þurfa bæði löggjafinn og sveitarfélög landsins að taka saman höndum. Breyta þarf lögum og regluverki til að gera ráð fyrir aukinni fjölbreytni á húsnæðismarkaði og sveitarfélög þurfa í deiliskipulagi að gera ráð fyrir leiguhúsnæði fyrir almenning. Örugg langtímaleiga ætti að standa öllum til boða, óháð tekjum eða þjóðfélagsstöðu. 

Það hentar einfaldlega ekki öllum að fjárfesta í húsnæði. Margir hafa ekki efni á því, aðrir vilja ekki binda sig með þeim hætti, eða bara eyða peningunum í annað. Húsaleiga á að vera valkostur fyrir alla, ekki neyðarúrræði. Sjálfsákvörðunarréttur fólks á að vera ofar hagsmunum fjárfesta og geðþóttaákvörðunum stjórnmálahreyfinga. Hér þarf hugarfarsbreytingu hjá stjórnvöldum og almenningi. 

Hrafnkell Brimar Hallmundsson, 2. sæti á lista Pírata í Reykjanesbæ í sveitarstjórnarkosningum 2018

Kommentakerfi Pírata

Skrifa ummæli við þessa grein

Skrifaðu athugasemdina þína
Vinsamlegast sláðu inn nafnið þitt hér

Og ólögum eyða

Þegar öryggi okkar er ógnað hugsum við gjarnan um eigin hag en ekki annarra. Það er eingöngu...

On­lyFans, klám og ó­skyn­sam­legar refsingar

Umræðan um klám er mikilvæg og henni er hvergi nærri lokið. Það eru margir vinklar á henni...

Píratar í 10 ár og meira

Píratahreyfingin er 16 ára gömul á heimsvísu en 10 ára gömul á Íslandi. Árið 2013 tóku Píratar...

Borgarbúar skulu fá fyrsta flokks hjólastíga

Of oft þarf ég að grípa inn í tilvik þar sem mér finnst vanta upp á grænan...

Þegar kerfið segir nei

Þegar sambandsslit ganga vel eru þau samt erfið. Þegar þau ganga illa og annar aðilinn fæst jafnvel...

Áratugur í Íslenskum stjórnmálum

Það er sagt að vika sé langur tími í pólitík, svo það hlýtur að teljast ágætt að...

A Decade in Icelandic Politics

There is a saying that a week is a long time in politics, so the fact that...

Manneskjan í jakkafötunum

Áður en ég byrjaði í stjórnmálum sá ég þingmenn alltaf fyrir mér sem fólk í jakkafötum og...

Destroyed by Unjust Law

We tend to think of our own interests rather than others when our safety is threatened, but...

Og ólögum eyða

Þegar öryggi okkar er ógnað hugsum við gjarnan um eigin hag en ekki annarra. Það er eingöngu...

Börn í kerfinu þola enga bið

Samfélagið hefur nú heyrt hræðilegar og átakanlegar sögur af reynslu kvenna sem hlutu úrræði á Laugalandi í...

Suðvesturkjördæmi tapar þingmanni

Okkur mun ekki skorta áskoranir á nýju ári. Farsóttir, náttúruhamfarir og sveitarstjórnarkosningar auk þess sem Alþingi hefur...

Meina þingmenn það sem þeir sögðu?

Ríki heims stefna á að vinna langtum meira jarðefnaeldsneyti en óhætt er, ætli þau að ná markmiðum...

Lýðræði er miklu meira en bara kosningar

Slagorð Pírata fyrir alþingiskosningarnar er „Lýðræði - ekkert kjaftæði“ og ekki að ástæðulausu.  Píratar voru stofnaðir til þess...

Skattarnir sem þú sérð ekki

Við Píratar erum stundum gagnrýnd fyrir það að tala mikið um aðgerðir gegn spillingu. Það sé óþarfi...

Ert þú með lægri laun en þing­maður?

Píratar telja að skattkerfið eigi að vera tvennt: Stigvaxandi (á ensku: progressive) og grænt. Það þýðir annars vegar að...