Barátta 21. aldarinnar

Þegar 1. maí varð að baráttudegi verkalýðsins fyrir rúmri öld síðan var það til að berjast fyrir átta klukkustunda vinnudegi. Sá áfangi náðist hér á landi með lögum Alþingis árið 1972. Verkefni verkalýðshreyfingarinnar munu halda áfram að vera mikilvæg til að standa vörð um hag almennings og er 1. maí dagur til að fagna árangri og samstöðu hennar en einnig að undirbúa okkur fyrir verkefnin fram undan. Við þurfum að huga að hlutverki og framtíð verkalýðshreyfingarinnar í breyttum heimi.

Vinnumarkaður framtíðarinnar verður ekki eins og sá sem við höfum þekkt. Það eru talsverðar líkur á því að hlutdeild láglaunastarfa, hlutastarfa og tímabundinna starfa muni aukast á kostnað hefðbundinna starfa. Þeirri þróun fylgir óhjákvæmilega efnahagslegt óöryggi og skertur kaupmáttur. Hver verður geta verkalýðshreyfingarinnar til að knýja fram betri kjör í heimi vaxandi hnattvæðingar og tækniframfara?

Sjálfvirknivæðing starfa fer ört vaxandi með þeim hugsanlegu afleiðingum að um helmingur allra starfa sem við þekkjum í dag tapist á næstu 10-20 árum. Þegar við horfum upp á slíkar grundvallarbreytingar á vinnumarkaðinum verðum við að vera tilbúin að leita róttækra lausna. Að tryggja öllum borgurum skilyrðislausa grunnframfærslu eða það sem við köllum borgaralaun, býður upp á þann möguleika að valdefla verkalýðinn á einstaklingsgrundvelli. Upptaka borgaralauna myndi fela í sér endurskoðun samningsins á milli vinnuveitanda og starfsmanns. Hún myndi fela í sér valdeflingu starfsmannsins og auka sjálfstæði hans frá vinnuveitandanum, gefa honum möguleikann til að vera eigin vinnuveitandi, eigin yfirmaður. Borgaralaun gætu leitt af sér nýja öld nýsköpunar og frumkvöðlastarfs þar sem allir eru frjálsir til að stefna að þeim markmiðum sem þeir kjósa.

Stærsti sigur verkalýðshreyfingar framtíðarinnar gæti verið sá að tryggja þessa grunninnkomu í formi borgaralauna fyrir alla. Þannig komum við í veg fyrir að helsti ágóði tækniframfara haldi áfram að safnast á hendur fjármagnseigenda en fari þess í stað í að auka frítíma og lífsgæði almennings.

Nú eru liðin 47 ár síðan að við fengum átta klukkustunda vinnudag á Íslandi og framleiðni hefur aukist mikið á þessum tíma en vinnutími fólks hefur ekki minnkað í samræmi við það. Ef eitthvað er, þá eru margir að vinna mun meira bara til að ná endum saman. Við ættum að vera að vinna minna, ekki meira. Verkalýðsbarátta framtíðar á því ekki að snúast um að tryggja öllum störf heldur frekar að nýta tæknina til að tryggja öllum efnahagslegt frelsi. Tryggja réttláta og sjálfbæra dreifingu valds. Baráttan þarf að snúast um valdeflingu og frelsi.

Borgaralaun fela í sér grundvallarbreytingu á hugmyndafræði. Í stað þess að þurfa að fá launaða vinnu á forsendum fjármagnseigenda færðu fjárhagslegt frelsi til að blómstra. Vinna við það sem þú vilt vinna við, rækta andann, vini og fjölskyldu, eða gera nákvæmlega sem þér sýnist við þinn tíma. Þetta er barátta 21. aldarinnar.

Höfundur er þingamaður Pírata og formaður Velferðarnefndar.

Upprunaleg birtingMannlíf

Kommentakerfi Pírata

Og ólögum eyða

Þegar öryggi okkar er ógnað hugsum við gjarnan um eigin hag en ekki annarra. Það er eingöngu...

On­lyFans, klám og ó­skyn­sam­legar refsingar

Umræðan um klám er mikilvæg og henni er hvergi nærri lokið. Það eru margir vinklar á henni...

Píratar í 10 ár og meira

Píratahreyfingin er 16 ára gömul á heimsvísu en 10 ára gömul á Íslandi. Árið 2013 tóku Píratar...

Borgarbúar skulu fá fyrsta flokks hjólastíga

Of oft þarf ég að grípa inn í tilvik þar sem mér finnst vanta upp á grænan...

Þegar kerfið segir nei

Þegar sambandsslit ganga vel eru þau samt erfið. Þegar þau ganga illa og annar aðilinn fæst jafnvel...

Áratugur í Íslenskum stjórnmálum

Það er sagt að vika sé langur tími í pólitík, svo það hlýtur að teljast ágætt að...

A Decade in Icelandic Politics

There is a saying that a week is a long time in politics, so the fact that...

Manneskjan í jakkafötunum

Áður en ég byrjaði í stjórnmálum sá ég þingmenn alltaf fyrir mér sem fólk í jakkafötum og...

Destroyed by Unjust Law

We tend to think of our own interests rather than others when our safety is threatened, but...

Og ólögum eyða

Þegar öryggi okkar er ógnað hugsum við gjarnan um eigin hag en ekki annarra. Það er eingöngu...

Börn í kerfinu þola enga bið

Samfélagið hefur nú heyrt hræðilegar og átakanlegar sögur af reynslu kvenna sem hlutu úrræði á Laugalandi í...

Suðvesturkjördæmi tapar þingmanni

Okkur mun ekki skorta áskoranir á nýju ári. Farsóttir, náttúruhamfarir og sveitarstjórnarkosningar auk þess sem Alþingi hefur...

Meina þingmenn það sem þeir sögðu?

Ríki heims stefna á að vinna langtum meira jarðefnaeldsneyti en óhætt er, ætli þau að ná markmiðum...

Lýðræði er miklu meira en bara kosningar

Slagorð Pírata fyrir alþingiskosningarnar er „Lýðræði - ekkert kjaftæði“ og ekki að ástæðulausu.  Píratar voru stofnaðir til þess...

Skattarnir sem þú sérð ekki

Við Píratar erum stundum gagnrýnd fyrir það að tala mikið um aðgerðir gegn spillingu. Það sé óþarfi...

Ert þú með lægri laun en þing­maður?

Píratar telja að skattkerfið eigi að vera tvennt: Stigvaxandi (á ensku: progressive) og grænt. Það þýðir annars vegar að...